پرنده نگری یکی از انواع طبیعت گردی است که به بررسی و مشاهده پرندگان در طبیعت اطلاق می‌شود. شاید جالب باشد بدانید که در ایران روز 25 آبان برای این نوع از طبیعت گردی اختصاص داده شده است. پرنده نگری فعالیت بسیار جذابی است که با کمترین امکانات و تجهیزات می‌توان آن را انجام داد.
این نوع از طبیعتگردی یکی از شاخه‌های شناخته شده حوزه گردشگری محسوب می‌شود که تقریبا در همه نقاط جهان علاقه‌مندان مخصوص به خود را دارد. این نوع از طبیعتگردی در قاره اروپا و آمریکا میلیون‌ها طرفدار دارد.
مطلب مرتبط: گردشگری غذایی یا خوراک چیست؟
پرنده نگری چیست؟
در تعریف دقیق این شاخه از طبیعتگردی باید بگوییم که مشاهده و تماشای انواع پرندگان، پرنده‌نگری نام دارد. این نوع از طبیعتگردی همچنین بخشی از فعالیت بوم‌گردی یا به اصطلاح اکوتوریسم به‌شمار می‌رود. در واقع پرنده‌نگری یک فعالیت تفریحی است که به واسطه داشتن جاذبه‌های فراوان مورد توجه بسیاری از علاقه‌مندان به طبیعت قرار گرفته است.
نکته جالب توجه در مورد پرنده نگری این است که جزء هیچ یک از شاخه‌های علوم محسوب نمی‌شود و معمولا یک پرنده‌نگر همانند پرنده شناس در زمره محققان قرار نمی‌گیرد.
تاریخچه پرنده نگری
برای نخستین بار در سال 1901 عبارت پرنده‌نگری توسط ادموند سلوس به کار برده شد، کتاب او با همین عنوان برای اولین بار صرفا در جهات زیبایی شناسی مورد استفاده قرار می‌گرفت. چنانچه کتاب او منجر به تکثیر علاقه‌مندان به این نوع از طبیعتگردی شد.
در ایران از دهه 80 شمسی شاهد ظهور اولین گروه‌های پرنده‌نگری هستیم و پس از گذشت یک دهه این گروه‌ها سایت پرنده‌نگری ایران را تاسیس کرده و فعالیت‌های مختص به آن را گسترش دادند.
بهترین زمان برای پرنده نگری در ایران
پرنده نگری نیز همانند انواع طبیعتگردی‌ها فصل و زمان مخصوص به خود را دارد. تقریبا بهترین زمان این نوع از اکوتوریسم در ایران و مناطق مختلف به هنگام کوچ بهاره و پاییزه است. در این دو فصل پرندگان مهارجر بسیار زیادی از کشورها و قاره‌های دیگر وارد کشور ما می‌شوند و شاهد گونه‌های بسیار زیبا و کمیابی از پرندگان می‌توانیم باشیم.
مطلب مرتبط: گردشگری سیاه چیست؟ | آشنایی با مکان های گردشگری سیاه در ایران
بهترین مکان های پرنده نگری در ایران
معمولا تالاب‌ها در ایران بهترین مکان برای تجربه پرنده نگری هستند. تالاب‌ها، دریاچه‌ها، جزایر خالی از سکنه و حتی رودها یکی از مهمترین مناطق برای مشاهده پرنده‌های مختلف هستند. یکی از مهمترین مناطق پرنده‌نگری در ایران شبه جزیره میانکاله در استان مازندران است که هر ساله علاقه‌مندان بسیار زیادی را از داخل و خارج کشور به‌سوی خود جذب می‌کند.
از دیگر مناطق مناسب برای این نوع اکوتوریسم می‌توان به تالاب میقان، مرداب انزلی، تالاب هور، تالاب قره قشلاق، هورالعظیم، جزیره قشم، تالاب زریبار و تالاب فریدون‌کنار اشاره کرد. ایران در طی سال‌های اخیر تعداد بسیار قابل توجهی از دریاچه‌ها و تالاب‌های خود را از دست داده که این مکان‌ها زمانی بهترین و مناسب‌ترین منطقه برای پرندگان مهاجر بود.
از جمله مهترین سایت‌های پرنده‌نگری در کشور که متاسفانه از میان رفتند می‌توان به تالاب بختگان، دریاچه هامون، دریاچه ارومیه و چندین نمونه مهم و بسیار حیاتی اشاره کرد.
مطلب مرتبط: عکاسی در سفر | چطور در سفر بهتر عکس بگیریم؟
چگونه پرنده نگر شویم؟
برای پرنده‌نگر شدن نیاز به تجهیزات خاص و یا امکانات و شرایط استثنایی ندارید. برای تماشای پرندگان قرار گرفتن در منطقه مناسب برای مشاهده درست، سکوت و صبوری از جمله مهترین موارد برای این نوع از طبیعتگردی به‌شمار می‌رود.
در برخی از موارد ممکن است شما دید خوبی نسبت به سایت مورد نظر نداشته باشید در این صورت شما نیاز به یک دوربین دوچشمی هستید. در ابتدا ممکن است در شناسایی پرندگان مختلف تبحر خاصی نداشته باشید اما با مشاهده مستمر و استفاده از کتاب راهنمای جامع پرندگان کم‌کم به شناسایی آن‌ها خواهید پرداخت.
تجهیزات و وسایل مورد نیاز
همانطور که در قسمت بالا نیز به آن اشاره کردیم پرنده‌نگری نیاز به تجهیزات و یا لوازم خاصی ندارد. در ادامه مطلب برای بهره‌وری بیشتر می‌توانید این لوازم را تهیه کنید.
- دوربین دو چشمی
- دفترچه یادداشت و مداد
- لباس همرنگ
- دوربین عکاسی
- تلسکوپ
- کلاه آفتاب گیر
- کتاب راهنما
- مواد خوراکی
مطلب مرتبط: گردشگری سلامت یا توریسم پزشکی چیست؟
در انتها باید ذکر کنیم که هرگز بدون آگاهی و یا حضور یک سرپرست متخصص با این نوع از اکوتوریسم برای تماشای پرندگان اقدام نکنید. ایجاد کوچکترین صدا و یا حرکت اشتباه ممکن است پرنده مورد نظر را از زیستگاه خود دور و یا منجر به ترک تخم‌های خود کند. این مطلب صدمات بسیار جبران ناپذیری در حوزه زاد و ولد و ترک زیستگاه و موارد دیگر به دنبال خواهد داشت.
